ปัจจุบันการก่อสร้าง ดัดแปลง รื้อถอน เคลื่อนย้าย ใช้หรือเปลี่ยนการใช้อาคาร พื้นที่เกือบทั้งหมดจะอยู่ในบังคับของกฎหมายควบคุมอาคาร โดยถูกกำหนดให้พื้นที่นั้นเป็น “เขตควบคุมอาคาร”  

นอกจากนั้นการก่อสร้างดัดแปลงอาคารบางประเภทแม้จะทำนอกเขตดังกล่าว แต่ก็ต้องอยู่ในบังคับของกฎหมายควบคุมอาคารด้วย ทั้งนี้ก็เพื่อควบคุมการก่อสร้างดัดแปลงอาคารเหล่านั้นให้มีความแข็งแรง ปลอดภัย สำหรับเจ้าของอาคาร ผู้ใช้อาคาร และมีการรักษาสิ่งแวดล้อม โดยจะต้องปฏิบัติให้เป็นไปตามที่กฎหมายกำหนดไว้ ซึ่งมีหลายเรื่องหลายข้อและเกี่ยวข้องกับอาคารหลายๆ ประเภท

แต่หากจะดูเฉพาะเรื่องบ้านพักอาศัย มีข้อกฎหมายสำคัญที่เจ้าของบ้านควรต้องรู้และปฏิบัติตาม ดังนี้

เอกสารที่ต้องยื่นไปพร้อมคำขออนุญาต ได้แก่

1) เอกสารของเจ้าของที่ดิน ผู้ยื่นขออนุญาต ผู้ออกแบบ (สถาปนิกวิศวกร) รวมถึงเอกสารมอบอำนาจต่างๆ

2) เอกสารสำคัญที่จะต้องมีแนบไปด้วยก็คือ เอกสารที่เราเรียกกันทั่วไปว่า “แบบขออนุญาต” คือแบบที่ผู้ออกแบบจัดทำขึ้นและแสดงรายละเอียดที่กฎหมายควบคุมอาคารกำหนดไว้ เช่น

- ผังบริเวณ
(ผังแสดงตำแหน่งบ้านในที่ดิน ระยะห่างของบ้านถึงแนวเขตที่ดิน แสดงทางระบายน้ำทิศทางการไหลของน้ำ แสดงระดับ)

- แบบแปลนบ้าน รูปด้านรูปตัด รายการวัสดุที่ใช้ หรือ รายการคำนวณโครงสร้าง
(บ้านทั่วไปที่สร้างด้วยวัสดุทนไฟ วัสดุถาวร ต้องมีรายการคำนวณโครงสร้าง)

3) แบบที่สำคัญที่ต้องแสดงอีก คือ ต้องมีแบบและวิธีการเกี่ยวกับการติดตั้งระบบป้องกันอัคคีภัย แบบและจำนวนห้องน้ำห้องส้วม การจัดแสงสว่างและการระบายอากาศ แบบและรายการคำนวณระบบบำบัดน้ำเสียของบ้านที่ต้องได้มาตรฐาน ฯลฯ

อ่านถึงตอนนี้เจ้าของบ้านหลายท่านอาจคิดว่ามีอะไรเยอะแยะไปหมด แต่รายละเอียดส่วนใหญ่นั้นจะถูกจัดทำโดยผู้ออกแบบ ซึ่งเป็นผู้รับผิดชอบตามกฎหมายหากมีปัญหา เจ้าของบ้านพึงระลึกไว้ว่ารายละเอียดเหล่านี้จะเป็นตัวยืนยันให้เห็นว่าบ้าน ของท่านนั้นมีการก่อสร้างหรือดัดแปลงอย่างมั่นคงแข็งแรง ถูกสุขอนามัย สามารถจะอยู่ได้อย่างปลอดภัยและไม่สร้างความเดือนร้อนให้แก่ผู้อื่น

ก่อสร้างหรือดัดแปลงบ้านต้องขอยื่นอนุญาต

เจ้าของบ้านพึงทราบเป็นเบื้องต้นไว้เลยว่า หากต้องการก่อสร้างบ้านใหม่หรือดัดแปลงบ้านเดิม จะต้องมีการยื่นคำขออนุญาตก่อสร้างหรือดัดแปลงและได้รับอนุญาตเสียก่อน จึงสามารถลงมือทำได้ โดยยื่นคำขอพร้อมเอกสารประกอบไปยังหน่วยงานที่ดูแล เช่น ฝ่ายโยธาสำนักงานเขต หรือ อบต.

(หมายเหตุ : แม้จะมีบางพื้นที่ไม่ถูกกำหนดเป็นเขตควบคุมอาคาร ซึ่งไม่จำเป็นต้องยื่นขออนุญาต แต่ก็มีไม่มากนัก ดังนั้นจึงควรระลึกไว้เสมอว่าการก่อสร้างดัดแปลงบ้านต้องยื่นขออนุญาต)

ขอขอบคุณแหล่งที่มาจาก
คมกฤช ชูเกียรติมั่น
ผู้อำนวยการสถาบันสถาปนิกสยาม สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์

เจ้าของผลงานเขียนและผลงานวิจัยต่างๆ เช่น คู่มือกฎหมายใช้บ่อย (โดย สมาคมสถาปนิกสยาม), คู่มือนี่สิบ้านหาร 2, บทความรายสัปดาห์วารสารอาคารที่ดินวันนี้, 50 ความรู้ คู่มือการปลูก-บำรุงรักษาบัว,
ผลงานวิจัยการศึกษาเทคนิคเบื้องต้นสำหรับทดสอบเพื่อการประเมินการเคลื่อนที่ของอากาศภายในอาคาร
ผลงานวิจัยการวิเคราะห์สภาพ-ภูมิอากาศเพื่อนำไปใข้ในการออกแบบอาคาร ฯลฯ

https://www.scgbuildingmaterials.com/th/tag/%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2

02.12.2558  คมกฤช ชูเกียรติมั่น Special Guest กฎหมายควบคุมอาคารที่ควรรู้